Ərəfatın elan etdiyi “beşik müharibəsi”nin Qəzzada yaratdığı üstünlük: 25 ildən sonra…
Britaniyanın “The Economist” qəzeti İsrail-HƏMAS müharibəsində artan ölümlər və bu ölümlərdə uşaqların çoxluq təşkil etməsi ilə bağlı məqalə yayımlayıb.
Millinews.az xəbər verir ki, Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, 7-24 oktyabr tarixləri arasında anklavda 2900 uşaq öldürülüb. Bu da 7 mindən çox ümumi ölüm sayının təxminən 40%-ni təşkil edir.
Nəşr bildirib ki, bu sayın şişirdilə biləcəyi ilə bağlı bəzi narahatlıqlar olsa da, nazirliyin hesablamaları əvvəlki münaqişələrdə dəqiq olub. Lakin Səhiyyə Nazirliyi HƏMAS tərəfindən idarə olunur və Prezident Co Bayden fələstinlilərin neçə insanın öldürüldüyü ilə bağlı həqiqəti söyləməsi barədə heç bir fikrinin olmadığını deyib.
“Ukraynada iki böyük güc arasında baş verən uzunmüddətli münaqişədə təxminən 9 min 800 ölüm halı arasında uşaqların sayı 550-dən daha azdır.
Qəzzada uşaq ölümlərinin çox olması digər hallarla yanaşı demoqrafik göstəricini də əks etdirir. Fələstin ərazilərinin əhalisinin təxminən yarısı 20 yaşdan kiçikdir. Bu da İraq, Namibiya və Tayland kimi digər yuxarı-orta gəlirli ölkələrin orta göstəricisindən xeyli yüksəkdir.
Bu qədər yüksək doğum dərəcəsi, adətən qısa ömür, yoxsulluq və qadın təhsilinin aşağı səviyyəsi ilə əlaqələndirilir. Fələstin ərazilərində bu xüsusiyyətlər yoxdur. Ərazilərdə adambaşına düşən orta gəlir ildə 4 min 600 dollar təşkil edir ki, bu da Misir və İordaniyadakından yüksəkdir. (Qəzzada bu rəqəmin xeyli aşağı olduğu güman edilir). Orta təhsilli qızların sayı da oğlanlardan çoxdur. Fələstin ərazilərinin yoxsul ölkələrin doğum nisbətini yuxarı-orta gəlirli sosial xüsusiyyətləri ilə birləşdirməsi qeyri-adidir.
Niyə? Çox güman ki, burada İsraillə uzunmüddətli münaqişə və HƏMAS-ın təsiri qismən məsuliyyət daşıyır. Fələstin Muxtariyyətinin keçmiş prezidenti Yasir Ərəfat bir dəfə xalqının “beşik müharibəsi” apardığını demişdi: əhalinin artımı Fələstin kimliyini və əzmini təsdiqləmək üçün bir yoldur.
HƏMAS-ın doğum tərəfdarı ritorikası xüsusilə səs-küylü olub. 2007-ci ildə Qəzzaya nəzarəti ələ keçirdikdən sonra HƏMAS, zolağı yüksək doğum səviyyəsində saxlamağa çalışdı. Bu səviyyə 1999-cu ildən 2003-cü ilə qədər 5,8 səviyyəsində olub. Bu da bütün dünyada ən yüksək göstəricilərdən biridir.
2015-ci ildə Qəzza Fələstinin tarixi mərkəzi olan İordan çayının qərb sahilinin əhalisinin təxminən üçdə ikisini təşkil edirdi. İndiki templə, 25 il ərzində o, paritetə yaxın olacaq və Qəzzaya gələcək Fələstin dövləti ilə bağlı müzakirələrdə daha böyük səs verəcək”.
Nəzrin Cavadzadə
