Qəzza münaqişəsi Bayden üçün nə deməkdir?
Oktyabrın 20-də prezident Bayden Konqresdən Amerikanın milli təhlükəsizliyi üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən maliyyə vəsaiti istəyib.
Konqresin sürətli dəstəyi bizə Ukraynaya yardımı davam etdirməyə imkan verəcək, çünki o, öz demokratiyasını, torpağını və xalqını Rusiyanın işğalçı müharibəsinə qarşı müdafiə edir. Bu, Çinlə güclənən strateji rəqabətdə əlimizi gücləndirəcək. Və bu, HƏMAS-ın atdığı atəşə tutulan fələstinli mülki şəxslərə kömək etməklə yanaşı, İsrailə özünü müdafiə etməyə kömək edə biləcəyimizi təmin edəcək.
Birlikdə götürdükdə, bu sərmayə Birləşmiş Ştatların müttəfiqlərimiz və tərəfdaşlarımızla, avtokratlara və terrorçulara qarşı durmaqda və Amerikanın maraqlarını və dəyərlərini qoruyan beynəlxalq nizamı müdafiə etməkdə sarsılmaz qətiyyətini göstərəcək.
Konqresdəki bəzi şəxslər, Qəzzada mülki şəxslərə bütün humanitar yardımı kəsmək təklifləri də daxil olmaqla, prezidentin tələbinin yalnız bir hissəsini maliyyələşdirmək üçün iddia qaldırırlar.
Bu, böyük bir səhv olardı.
Bu, HƏMAS-ın acınacaqlı hücumları ilə heç bir əlaqəsi olmayan 2 milyondan çox fələstinli mülki şəxsin, o cümlədən qadınlar, uşaqlar, qocalar, əlillər və digər həssas əhali qruplarının əzablarını dərinləşdirəcək. Bu, İsrailin təhlükəsizliyinə və regional sabitliyinə zərbə vuracaq. Və bu, Amerika vergi ödəyicilərinə zaman keçdikcə daha çox baha başa gələcək problemləri və riskləri pisləşdirəcək.
HƏMAS İsraildə 1400-dən çox insanı, o cümlədən ən azı 35 ABŞ vətəndaşını qətlə yetirdiyi və 230-dan çox insanı girov götürdüyü andan Prezident Bayden ardıcıl olaraq İsrailin özünü müdafiə etmək və HƏMAS-ın belə bir hücumu bir daha həyata keçirməsinin qarşısını almaq hüququnu – öhdəliyini təsdiqləyib.
Prezident açıq şəkildə bildirib ki, Birləşmiş Ştatlar İsrailin öz xalqını bütün təhlükələrdən, o cümlədən İrandan və onun vəkil qruplarından müdafiə etmək üçün lazım olan hər şeyi təmin edəcək. Əlavə sorğumuzdakı təhlükəsizlik yardımı bizə bu öhdəliyi yerinə yetirməyə imkan verəcək.
Eyni zamanda İsrailin özünü müdafiə etmə tərzi də önəmlidir.
Fələstinli mülki şəxslər HƏMAS-ın vəhşiliklərində və ya Qəzzada baş verən ağır humanitar böhranda günahkar deyillər. Onlar onun qurbanlarıdır. İstənilən münaqişədə olduğu kimi, Fələstinli mülki şəxslərin də həyatı qorunmalıdır.
Bu, o deməkdir ki, Qəzzaya qida, su, dərman, yanacaq və digər zəruri humanitar yardım axını dərhal və əhəmiyyətli dərəcədə artmalıdır. Bu, o deməkdir ki, fələstinli mülki insanlar zərərdən uzaq dura bilməlidirlər. Bu, o deməkdir ki, humanitar obyektləri qorumaq üçün bütün mümkün ehtiyat tədbirləri görülməlidir. Və bu, o deməkdir ki, bu məqsədlər üçün humanitar fasilələr nəzərə alınmalıdır.
Bu standartlara riayət etmək hər hansı bir münaqişədə, o cümlədən, vəhşicəsinə mülki əhalidən canlı qalxan kimi istifadə edən və xəstəxanalardan, məktəblərdən və yaşayış binalarından raketlər atan düşmənlə qarşı-qarşıya qaldıqda çox çətindir.
Bu çətinliklərə baxmayaraq, Qəzzada humanitar fəlakətin qarşısının alınması İsrailin təhlükəsizliyi üçün çox vacibdir.
Sürətli və davamlı humanitar yardım olmasa, münaqişənin yayılma ehtimalı daha yüksəkdir, iztirablar artacaq və HƏMAS və onun sponsorları yaratdıqları çarəsizlik içində özlərini xilaskar kimi formalaşdırmaqdan faydalanacaqlar. Və dərinləşən böhran İsrail və onun qonşuları arasında gələcək inteqrasiya imkanlarını sarsıdacaq.
Münaqişədə fələstinli mülki şəxslərə təcili yardımın və müdafiənin təmin edilməsi həm də Qəzzada gələcəyə HƏMAS-dan fərqli baxışı olan və onun reallaşmasına kömək etməyə hazır olan tərəfdaşlar tapmaq üçün zəruri təməldir. Əgər onlar humanitar fəlakətdən əziyyət çəkiblərsə və onların vəziyyətinə laqeyd münasibətimizdən uzaqlaşıblarsa, biz, bu tərəfdaşları tapa bilmərik.
Ümumilikdə, fələstinli mülki vətəndaşları qorumaq və humanitar yardımı asanlaşdırmaq İsrail üçün doğru şey olmaqla yanaşı, həm də onun uzunmüddətli təhlükəsizliyini təmin edəcək. Buna görə də İsrail liderləri prezident Baydenə və Konqres üzvlərinə ABŞ-ın Qəzzaya humanitar yardım göstərməsini dəstəklədiklərini açıq şəkildə bildiriblər.
Qəzzada humanitar böhranın həlli həm də milliyyətindən, etnik mənsubiyyətindən, yaşından, cinsindən və ya inancından asılı olmayaraq, hər bir mülki insanın həyatının eyni dərəcədə qorunması millətimizin ən dərin prinsiplərinə uyğun gəlir. Mülki vətəndaş, mülki vətəndaşdır.
Öz sivillərimizi və öz ailələrimizi münaqişənin ortasında görsək, gözləyəcəyimiz şey bu olardı. Biz də istərdik ki, yaxınlarımızı yedizdirək, xəstələrimizə qulluq edək, içmək üçün təhlükəsiz suyumuz olsun və hücumlardan qorunaq. Fələstinli mülki vətəndaşlar üçün daha azını tələb etməməliyik.
Yoxlanılmadan heç bir humanitar yardım Qəzzaya getmir.
Güclü humanitar yardım axınının təmin edilməsi mənim regiona səfərimin əsas məğzi idi. Bu, eyni zamanda yardımın yenidən Qəzzaya daxil olmasına imkan verən mexanizmlərin yaradılması üçün tərəfdaşlarımızla razılığa gələn prezident Baydenin də diqqət mərkəzində idi.
Prezident Bayden humanitar səylərimizi sürətləndirmək üçün Amerikanın ən yüksək səviyyəli diplomatlarından biri, səfir Devid Satterfildi təyin etdi.
Amerikanın bu böhranların həllində böyük payı olsa da, biz bu yükü təkbaşına daşıya bilmərik və etməməliyik. Buna görə də biz başqalarını bizimlə addım atmağa çağırırıq. Qəzzaya gəldikdə, artıq 30-dan çox hökumət humanitar yardımı dəstəkləmək üçün bizə qoşulmağı öhdəsinə götürüb. Və biz nümunəmizin gücünə rəhbərlik edərək daha çoxunu gəmiyə gətirəcəyik.
Biz İsraili müdafiə etmək və Fələstin vətəndaşlarına yardım etmək arasında seçim etməməliyik. Biz hər ikisini edə bilərik və etməliyik. Bu, ən yaxın müttəfiqlərimizdən birinin yanında möhkəm dayanmağın, günahsız insanların həyatını qorumağın, son nəticədə Amerika xalqının xeyrinə olan beynəlxalq yol qaydalarına riayət etməyin, israillilər və fələstinlilər üçün davamlı sülhə, təhlükəsizliyə aparan yeganə etibarlı yolu qorumağın tək yoludur: İki dövlət iki xalq üçün!
İsrailin və ya Amerikanın davamlı təhlükəsizliyinə əhəmiyyət verən hər hansı bir Konqres üzvü bu münaqişənin həlli üçün həm müdafiə, həm də humanitar yardımı dəstəkləməlidir.
Antoni Blinken
Amerika Birləşmiş Ştatlarının dövlət katibi
“The Washington Post”
Hazırladı Nəzrin Cavadzadə
